سیدمحمود دعایی گفت:
مرحوم طالقانی در یکی از خطبههای نماز جمعه وقتی منافقین پیشنهاد داده بودند آیتالله طالقانی نامزد انتخابات ریاستجمهوری شود، خطاب به آنها عتاب کرد و گفت که غوره نشده، حلوا شدهاید. او در همان دوران که منافقین مدام از تعبیر «پدرطالقانی» استفاده میکردند، باور راسخ به امام داشت و اگر مجاهدین واقعا آیتالله طالقانی را الگوی خود میدانستند باید از راه امام پیروی میکردند زیرا مرحوم طالقانی پیرو راه امام بود و تا آخرین لحظه عمرش یکی از وفادارترین یاران امام محسوب میشد.
به گزارش اسپادانا خبر، دعایی در گفتگو با روزنامه شرق گفته است:
آقای طالقانی باور داشت که بعد از پیروزی انقلاب باید مشی رسولالله(ص) در فتح مکه که عفو عمومی دادند، اجرا میشد یعنی باید عفو عمومی داده میشد و با مجرمانی که مرتکب قتل یا شکنجه نشده بودند با رأفت برخورد میشد. برخی از تندرویها از سوی کسانی رخ داد که شور انقلابی داشتند و معتقد بودند باید فضای حاکم بر جامعه خشن باشد و معترض بودند که چرا در دادگاههای انقلاب، انقلابیتر از این برخورد نمیشود. چنین نیروهایی به آیتالله طالقانی مراجعه کرده بودند که همت کنید تا دادگاههای انقلاب مماشات نکنند که ایشان عصبانی شده بود و گفته بود چرا توقع دارید انقلاب شمشیر را از رو ببندد و به شیوه شما عمل کند؟ آیتالله طالقانی اعتراض کرده بود که چرا اینها اعدام شدهاند؟ برای مثال گفته بود چرا فرخرو پارسا اعدام شده است؟ آنها پاسخ داده بودند: اینها به حکم حاکم شرع عادل اعدام شدهاند. آیتالله طالقانی گفته بود: کدام حاکم شرع؟ که پاسخ داده بودند: آقای خلخالی و مرحوم طالقانی با تبسم معناداری گفته بود خلخالی اگر عادل است اما متعادل نیست. مبنای آیتالله طالقانی آن بود که با رأفت اسلامی با متهمان برخورد شود و طبیعتا به تندرویهایی که رخ میداد اعتراض میکرد.
دعایی ادامه داده است:
آیتالله طالقانی بیش از همه، شریعتیها یعنی پدر و پسر را درک کرده بود. وقتی بحثهایی میان دکتر شریعتی و شهید مطهری درگرفته بود، آیتالله خامنهای نقش مؤثری برای ایجاد الفت میان این دو شخصیت برجسته ایفا کردند. جالبتر اینکه بعد از رحلت امام وقتی آقای حمید روحانی در تحقیقاتی که درباره مبانی نهضت آزادی انجام میداد و ذیل آن ادعایی را نسبت به دکتر شریعتی مطرح کرده بود، آیتالله خامنهای برخوردی جدی با او کردند.
* ۱۹ شهریور مصادف است با سالروز درگذشت آیتالله سیدمحمود طالقانی است.