ایالات متحده از طریق اتحادیه اروپا به ایران گفته است که مرتبط کردن تحقیقات آژانس در مورد فعالیت هستهای تهران با احیای توافق هستهای 2015 میتواند لغو تحریمهای آمریکا را به تاخیر بیاندازد.
موضوع تحقیقات آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) یکی از دو مانع باقی مانده در بازگشت به توافق هسته ای 2015 است. تهران می خواهد پرونده آژانس بینالمللی انرژی اتمی درمورد ذرات اورانیوم یافت شده در سه سایت پیش از «روز اجرای مجدد» - ۱۲۰ روز پس از امضای توافق- بسته شود. بر اساس پیش نویس اتحادیه اروپا اجرای توافق در چند مرحله انجام می شود. منابع آگاه در مورد این پیش نویس گفتند که طرف ها تنها پس از اجرای کامل گام هایی که متعهد به انجام آن هستند به مرحله بعدی خواهند رفت.
انتظار می رود مرحله سوم که روز اجرای مجدد است چهار ماه پس از امضای توافق احیای برجام انجام شود.
به گفته این منابع انتظار می رود ایران در این مرحله تمامی محدودیت ها بر برنامه هسته ای خود را اعمال کند و رژیم بازرسی کامل آژانس بین المللی انرژی اتمی را در سایت های هسته ای خود از سر بگیرد. ایالات متحده در ازای آن تمامی تحریمهای ثانویه علیه ایران را لغو خواهد کرد و گامهای دیگری از جمله تعامل با بخش خصوصی در مورد نحوه تجارت با ایران را برمیدارد.
بازه زمانی چهارماهه بین امضای توافق و روز اجرای مجدد فرصت زمانی برای دستیابی به توافق بین آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ایران در مورد پرونده موجود را میدهد اما بعید است که ایران شفافیتی که آژانس دنبال آن است را ارائه کند. این در نهایت می تواند منجر به تعلیق اجرای معامله شود.
مقامات آمریکایی امیدوارند که این واقعیت که تهران بیشتر کاهش تحریم خود را پس از اجرای مجدد دریافت میکند به ایرانیها انگیزه دهد تا حتی اگر پروده تحقیقات آژانس بسته نشود به اجرای توافق ادامه دهند.
یک مقام آمریکایی گفت:
این توافق گام به گام و اجرا در مقابل اجرا خواهد بود - ایرانی ها به یکباره به همه چیز دست نخواهند یافت. ما به ایرانیها گفتیم که حل پرونده با آژانس بینالمللی انرژی اتمی به عهده آنهاست و دلیلی وجود ندارد که آن را به روز اجرای مجدد مرتبط کنیم. اگر ایران این کار را انجام دهد لغو تحریمها را به تاخیر میاندازد. توافق ممکن است "سریع" اتفاق بیفتد اما امکان تبادل پاسخ های کتبی بیشتری نیز وجود دارد. این ممکن است باعث شود پروسه، زمان بیشتری ببرد.
جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید نیز گفته است که ایالات متحده همچنان امیدوار است که برجام احیای و اجرایی شود و به مذاکرات در این زمینه خوشبین است.
وی گفن:
واشنگتن بهطور محتاطانه خوشبین است که همه چیز میتواند در مسیر درست حرکت کند.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفت:
میدانید که بیش از 3 هفته است که من پیش نویس متنی را به عنوان هماهنگ کننده مذاکرات با طرفین به اشتراک گذاشتم تا مذاکرات وین را به نتیجه برسانم. من از همه هیئت ها بازخورد گرفتم. من نظراتی از ایران و ایالات متحده دریافت کردم که هر دو را منطقی دیدم.
خبرگزاری رویترز نیز به نقل از آژانس بینالمللی انرژی اتمی نوشت که ایران غنیسازی اورانیوم با دومین آبشار سانتریفیوژهای پیشرفته IR-6 را در نیروگاه زیرزمینی نطنز آغاز کرده است.