۱۰درصد بودجه دانشگاهها صرف احداث خوابگاههای متاهلی میشود
محمدعلی زلفیگل، وزیر علوم ایران در جریان بازدید از خبرگزاری ایسنا گفت:
ترغیب دانشجویان برای تحصیل در رشتههای علومپایه و علومانسانی به عزمی راسخ نیاز دارد.
به گزارش اسپادانا خبر، او با بیان این که سیستم آموزش در ایران یکپارچه نیست ادامه داد:
برخی از وزارتخانهها دانشگاههای مختص به خود را تاسیس کردهاند. مجموعههای مختلف از جمله آموزش و پرورش، صداوسیما، وزارت نفت و غیره هرکدام دانشگاه مختص به خود را دارند که با گزینش خود دانشجویان را جذب میکنند. این مسئله باعث میشود که دانشجویان وزارت علوم با تحصیل در برخی از رشتهها نسبت به آینده شغلی خود چندان امید نداشته باشند
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه راهکارهای متنوعی برای حفظ و نگهداشت نخبگان در کشور درنظر
بررسیها نشان میدهد دارندگان مدالهای المپیادهای دانشآموزی در رشتهای که موفق به کسب مدال میشوند در دانشگاهها تحصیل نمیکنند. به طور مثال، یک دانشآموز توانسته است که مدال طلای المپیاد ریاضی را کسب کند اما یکی از گرایشهای مهندسی را به عنوان رشته دانشگاهی انتخاب میکند. این شرایط در حالی رقم میخورد که این دانشآموز توانستهاست استعدادش در یک رشته را ثابت کند. این افراد، پتانسیل تبدیل شدن به یک دانشمند اثربخش را دارند اما از توانایی خود صرف نظر میکنند. برای اینکه دارندگان مدالهای المپیادهای دانشآموزی را برای تحصیل در همان رشتهای که موفق به کسب مدال شدهاند ترغیب کنیم تصمیم گرفتهایم که بستههای حمایتی در اختیار آنها قراردهیم.
زلفیگل درباره جایگاه علومپایه در اتمسفر آموزش عالی اظهار داشت:
یک دانشجو در رشتههایی مانند فیزیک، شیمی، ریاضی یا زیستشناسی در دانشگاههای وابسته به وزارت علوم مشغول به تحصیل میشود. دانشگاه فرهنگیان میتواند یک دوره ۲ ساله برای دانشآموختگان رشتههای علومپایه دانشگاههای وزارت علوم برگزار کند و با اهدای مدرک کارشناسیارشد، این افراد را استخدامکند. اگر چنین شرایطی ایجاد شود افرادی که در رشتههای علومپایه مشغول به تحصیل هستند نسبت به آینده شغلی خود امیدوار میشوند. هنگامی برای آینده شغلی اطمینان خاطر وجود نداشته باشد رشتههای علومپایه به اضمحلال میرود. در حال حاضر رشتههای علوم پایه در شرایط نامساعدی بهسر میبرند.
او با بیان اینکه وزارت علوم، تفاهمنامهای در ارتباط رشتههای کمطرفداربا بنیادملی نخبگان ذیل معاونت علمی ریاستجمهوری امضاء کرده است گفت:
براساس این تفاهمنامه رتبههای ۱ تا ۱۰۰ رشتههای ریاضیفیزیک، علومتجربی و علومانسانی و رتبههای ۱ تا ۵۰ گروههای آزمایشی زبان خارجی و هنر به شرط تحصیل در رشتههای هدفدار در دوران تحصیل بورس میشوند.
وی با بیان اینکه ارائه تسهیلات مشروط است گفت:
بورسیه به معنای پایان کار نیست. دانشجویان در دوران تحصیل مورد ارزیابی قرار میگیرند. مبلغ کمک هزینه تحصیلی که به صورت ماهیانه پرداخت میشود، برمبنای تصمیم شورای عالی کار است. برخی از نخبگان ایرانی جزو خانوادههای کمبرخوردار هستند. بستههای حمایتی که به صورت ماهیانه به جامعه هدف پرداخت میشود میتواند گِرهی از مشکلات آنها بازکند. در این صورت نخبگان متوجه میشوند حاکمیت رشتههای علومپایه را در کانون توجه قرار داده است. این موضوع میتواند سبب آسودگی خاطر نخبگان شود. اگر نخبگان در شرایطی قرار گیرند که در آن موقعیت احساس اثربخشیکنند، اقناع میشوند. مسائل مالی شاید برای بسیاری از نخبگان اهمیت چندانی نداشته باشد. شرایطی برای نخبگان باید ایجاد کنیم که احساس اثربخشی کنند.مهمترین مواجه با نخبگان این است که آنها احساس اثربخشی کنند. اگر چنین شرایطی را برای این گروه ایجاد کنیم بسیاری از مشکلات مرتفع میشود.
وزیر علوم با بیان اینکه دانشگاههای دولتی و غیردولتی به معنای واقعی از یکدیگر تفکیک نشدهاند گفت:
این موضوع یکی از مشکلات دیگری است که گریبان سیستم آموزشی ایران را گرفتهاست. براساس اصل ۳۰ قانون اساسی، دولت موظف است که آموزش رایگان را تا سرحد خودکفایی گسترش دهد. با توجه به اینکه وزارت علوم از بودجه عمومی دولت استفاده میکند اجازه ندارد که به صورت دلخواه از بودجه عمومی جامعه برای گسترش دانشگاهها و رشتهها استفاده کند. گسترش نظام آموزش عالی باید براساس نیازهای جامعه باشد. نه تنها گسترش دانشگاهها بر مبنای نیاز جامعه نیست بلکه بیرویه است.
او با بیان اینکه علومپایه، بنیان علم به حساب میآید گفت:
کشورهای پیشرفته نخبهترین افراد جوامع خود را رهسپار رشتههای علومانسانی میکنند چرا که این افراد میخواهند مدیریت جامعه را در دست گیرند. کشورهای پیشرفته، آن چنان پذیرای نخبگان در رشتههای علومانسانی نیستند چرا که میخواهند فرهنگ و نظریات خود را در جامعه اعمالکنند. اگرچه دیدگاه آنها نسبت به علوم انسانی به این شکل است اما نخبگان رشتههای علومپایه سراسر جهان را پذیرش میکنند. مسئولان کشورهای پیشرفته تلاش میکنند نخبهترین افراد را روانه رشتههای علومانسانی کنند که با بهرهگرفتن از نظریات آنها بتوانند کل جوامع بشری را مدیریتکنند و تحت سیطره خود دربیاورند.
او با اشاره به اینکه رشتههای علومانسانی در مدارس استعدادهای درخشان جایگاهی ندارند ادامه داد:
شرایط موجود حاکی از آن است بخشی از مسیر را اشتباه رفتهایم و باید برای آن فکر اساسی کنیم. باید برای رشتههای علومانسانی وعلومپایه سرمایهگذاریکنیم. اگر موفق شویم نخبگان را در رشتههای علومانسانی جذب کنیم از منظر حکمرانی و ارائه نظریههای اسلامی-ایرانی قوی میشویم. اگر نخبگان را در رشتههای علومانسانی جذب کنیم،در عرصه جهانی میتوانیم عرضه اندام کرده و نظریات الهامبخش ارائهدهیم.
او همچنین گفت:
مرکز "هماهنگی آموزش و پژوهش علوم قرآنی" به منظور تقویت علوم انسانی ایجاد شده بود که در بازآرایی چارت وزارت علوم به مرکز "هماهنگی آموزش و پژوهش علوم قرآنی و علومانسانی" تبدیل شد. رئیس این مرکز در تمام شوراهای برنامهریزی یا گسترش آموزش عالی وزارت علوم به منظور برقراری ارتباط با روسای دانشگاهها به عنوان دبیر یا رئیس کارگروه انتخاب میشود.همچنین اتاق فکری به منظور تحول و برنامهریزی در حوزه علومانسانی تشکیل دادهایم
او در پاسخ به پرسشی در خصوص فروش پایاننامه های دانشگاهی گفت:
تعداد اندکی از دانشجویان دانشگاههای دولتی مرتکب این جرم میشوند. وزارت علوم در ارتباط با این موضوع باید در مسیر پیشگیری گام بردارد چرا که کمهزینهتر و سهلالوصولتر است.وزارت علوم تا زمانی که تخلفی در دانشگاهها صورت نپذیرفته است نمیتواند به مسائل ورود کند. آیا وزارت علوم وظیفه دارد که به مراکز فروش مراجعه کند؟ تخلفی در برخی نقاط کشور در حال انجام است، مراجع ذیربط باید به این موضوع ورود کنند. اگر تخلفی در خارج از محیطهای آکادمیک انجام میشود، دانشگاهها مسئولیتی در قبال رسیدگی به آن ندارند. نه تنها وظیفه ندارد بلکه رسیدگی به جرائم از توان آنها خارج است. دانشگاهها میتوانند درباره تخلفات گزارشی صادر کنند اما قدرت برخورد را ندارد. دانشگاهها تنها میتوانند به تخلفات دانشجویان در کمیته انضباطی و اساتید در کمیته انتظامی اعضای هیئت علمی رسیدگیکنند. وزارت علوم، اجازه و قدرت برخورد با مراکز فروش پایاننامه را ندارد. پروژهفروشی و پایاننامه فروشی به قشر فرهیخته دانشگاهی آسیب میزند؛به همین دلیل، وزارت علوم میتواند گزارشهایی برای برخورد با این موضوع به مراجع ذیصلاح ارائه دهد. معاونت حقوقی وزارت علوم نیز گزارشی در ارتباط با پروژه پایاننامه فروشی تهیه کرده است.
وی افزود:
یکی از مشکلات نظام آموزش عالی ایران این است که دروس ماهیت نظری دارند در حالی که بخش قابل توجهی از دورس باید مهارتمحور شوند تا بتوانند موجب کارآفرینی شوند. در این زمینه شورای عالی برنامهریزی آموزشهای عالی باید در
زلفیگل با اشاره به تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و وضعیت خوابگاههای متاهلی توضیح داد:
براساس قانون حمایت از جوانی جمعیت و خانواده حدود ۱۰ درصد بودجه اختصاصی دانشگاهها و داراییها برای احداث خوابگاههای متاهلی صرف میشود. تعداد زیادی از دانشگاهها، پروژه ساخت خوابگاههای متاهلی را کلنگ زدهاند. دانشگاهها برای تامین مخارج هزینههای دانشگاهها علاوه بر بودجه خود از ظرفیت خیرین و واقفین استفاده میکنند. همچنین خوابگاههای مجردی در کانون توجه قرار دارند. برای این امر هم از ظرفیت خیرین و واقفین استفاده میکنیم تا به تمام متقاضیان خوابگاهها خدمات ارائه دهیم. خوابگاههای خودگردان نیز در کانون توجه قرار گرفتهاند، با حمایتهایی که در صندوق رفاه دانشجویی ارائه میدهیم بخشی از نیازهای دانشجویان را برطرف میکنیم.