طرح شهید حججی در کتب درسی بر حافظ و سعدی اولویت دارد
حسین قاسمپورمقدم، مدیر گروه ادبیات فارسی دفتر تألیف کتب درسی آموزش و پرورش و از مؤلفان کتب نونگاشت ادبیات گفت:
کلیه کتابهای درسی از سال ۱۳۹۴ تغییر کرده و وارد نظام جدید شدهاند. این تغییر برای متناسبسازی کتابها با سند «تحول بنیادین» و سند «برنامه درسی ملی» بوده است. این کتابهای نونگاشت از فیلترهای مختلف مانند دبیران و اساتید جامعه ایرانی عبور کردند و از سال ۹۵ تا امروز تدریس میشوند.
به گزارش اسپادانا خبر و به نقل از ایرنا، قاسمپورمقدم درباره اصول و ساختار انتخاب آثار در کتابهای نونگاشت یا جدیدالتألیف توضیح داد: جایی نیاز داشتیم شهید محسن حججی را مطرح کنیم و این بر حافظ و سعدی اولویت داشت. اینها در حالی است که کسی تا به امروز از ما نپرسیده که چرا از شاهنامه یک شعر را در کتابهای جدید نیاوردید اما گاهی میپرسند که چرا شعری از اخوان در کتاب درسی نیاوردید. پاسخ ما برای فردوسی، حافظ، سعدی و اخوان ثالث این است که کتاب جدید با اصول و مصوبات تازهای شکل گرفته است که سازمان پژوهش قبل از اینکه کتابی تألیف شود، آن مصوبات را تدوین میکند.
او بیان کرد: زمانی که گروه مؤلف میخواهند متنی را انتخاب کنند، سعی میکنند به متونی که در سالهای گذشته مورد استفاده قرار میگرفت، وفادار باشند اما گاهی متون با استانداردهای تألیف جدید همخوانی ندارد. برای مثال از اخوان ثالث شعر «خان هشتم» را در کتابهای درسی آوردیم، چراکه این شعر با مضمون ادبیات حماسی همخوانی بیشتری دارد.
مدیر گروه ادبیات دفتر تألیف کتب درسی در پاسخ به چرایی حذف آثار غلامحسین ساعدی، بزرگ علوی و محمود دولتآبادی گفته: چرا نمیگویند به چه دلیل در ساختار کتابهای جدید برای مثال رستم و اسفندیار نیامده است؟ البته جای رستم و اسفندیار، گذر سیاوش از آتش و داستان ضحاک را داریم. برای اینکه این متن در روزگار خود متنی درست در نظر گرفته شده است اما برای روزگار جدید متن درستی نیست.
مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی گفته کتاب درسی یک ابزار دولتی است و دولت در هر برهه از زمان انتظارات، اصول و معیارهایی دارد. کتاب درسی ابزاری است تا دولت بتواند به اهداف و خواستههای خود برسد، پس باید شرایط و ویژگیهای مد نظر دولت را داشته باشد.
قاسمپورمقدم گفت: وقتی مؤلف کتاب درسی هستید، دهها پروژکتور روی شما روشن است. ما همواره از مؤلفان خواستهایم تا از متون قبلی کتابها استفاده کنند زیرا روی آنها زحمت کشیده شده است اما ادبیات اقیانوس است و برای یک کتاب درسی میتوانیم ۱۴ لیوان از این اقیانوس برداشت کنیم زیرا هر کتاب درسی ۱۴ درس دارد. وقتی سنایی را انتخاب میکنید، ناصر خسرو بیرون میماند و وقتی مولوی را در کتاب درج میکنید، سعدی بیرون میماند.
به گفته قاسمپورمقدم اگر کسی به حکومت فحش داده باشد، متنش از کتاب درسی حذف خواهد شد. همچنین متون جهتدار شعرا حذف شده است. او بیان کرد: تا به حال هیچ مقامی به ما اعلام نکرده که آثار این شاعر را در کتاب بیاورید و آن شاعر را نیاورید اما در انتخاب، معیارهایی که کتاب درسی بر اساس آن تنظیم شده است، خود محدود کننده خواهند بود.
به گفته وی، ادیبان، استادان ادبیات و زبان فارسی دانشگاهها، روانشناسها، دبیرهای مشغول به کار در مدارس از جمله اعضایی هستند که برای ساختار کتابها تصمیم میگیرند. او گفت: نتیجه نهایی توسط افراد مختلف از نهادهای مختلف بررسی میشود. اگر دلایل منطقی داشته باشند ما نظر آنها را میپذیریم و اگرنه، ما آنها را مجاب میکنیم که مثلاً شعر دماوندیه ملکالشعرای بهار شعر خوبی است و باید در کتاب درسی بماند.
او با بیان اینکه کتاب درسی گنجایش این را ندارد که بتوان در آن از همه شاعران مطالبی آورد افزود: با هیچ شاعری خصومتی نداریم. حتی اگر نتوانستیم اثری از شاعر و نویسنده در کتاب درج کنیم، زندگینامه او را در پشت جلد کتاب درج کردهایم. هرجا فرصتی بود، حتی شده یک دوبیتی از شاعر بزرگی بیان کردهایم که مخاطبهای کتاب از طریق دوبیتی با آن شاعر مرتبط شوند.
قاسمپورمقدم گفته در کتابهای جدید تمرینهایی وجود دارد که دانشآموز را برای فهم مطلب به فکر وا میدارد. اما سلیقه در ادبیات مانند ریاضی از قوانین پیروی نمیکند، به همین دلیل کتابهای جدید را مورد بررسی ۱۵۰ دبیر و صاحب نظر قرار داده و پس از تصحیح و تأیید، به چاپ رسانیدهاند.