ظریف: پس از پایان مسئولیت واقعیات را برای مردم تشریح می کنم
وزیر امور خارجه ایران گفت:
ممکن است زمانی که مسئولیتی نداشته باشم بتوانم از وضعیت فعلی و از خود و کارهایی که انجام دادیم دفاع کنم؛ آن هم نه به دلیل دفاع از خودم بلکه به خاطر دفاع از یک تفکر و نگرشی که نسبت به روابط خارجی وجود داشته است. معتقدم که باید یک نگرش خاصی نسبت به حوزه سیاست خارجی وجود داشته باشد. ممکن است در زمانی که دیگر مسئول پیگیری یک سیاست در برابر عوامل خارجی نباشم، بتوانم در مقام دفاع برآیم،چرا که دیگر آن عامل خارجی وجود نخواهد داشت که بگوید مثلا تو به عنوان طرف صحبت ما در کشور خود از این رویکرد خاص دفاع کردی. به عنوان نمونه، اگر من در داخل از امتیازات برجام دفاع کنم و بعد در خارج از کشور در مذاکره با یک قدرت خارجی، خواستار امتیازاتی شوم، آن طرف فورا در مقابل من، اتخاذ سند کرده و مثلا گفتههای من در یک مصاحبه یا جلسه مجلس را به عنوان سند مطرح کرده و مثلا عنوان میکند که با وجود این امتیازات، دیگر چه امتیاز جدیدی از ما میخواهی؟ بنابراین زمانی که مسئولیت من در برابر خارجیها به پایان برسد، میتوانم در هر جایی، واقعیات را برای مردم تشریح کنم و آن هم در حد و حدودی که به منافع ملی ضربه نزند.
به گزارش اسپادانا خبر، محمدجواد ظریف در گفتگو با روزنامه همدلی گفت:
حوزه وزارت امور خارجه برای قهرمان شدن نیست بلکه حوزه قربانی شدن است. در طول مذاکرات هم همین دیدگاه را داشتم. در حالی که روشهایی هم برای قهرمان شدن وجود داشت ولی آن روشها با منافع ملی سازگاری نداشت. آنچه برای من مهم است، احساس مردم است اما در نهایت فکر میکنم که وظیفه من این نیست که از محمد جواد ظریف یک شخصیت محبوب یا منفور بسازم. وظیفه من آن است که کاری که به من واگذار شده را به نحو مطلوب به انجام برسانم. حتما این ایراد از جانب من بوده است که گروهی که پیشتر نسبت به من محبت داشتهاند، اکنون انتقاد دارند. حتما نقصهایی جدی در کار من بوده. شاید برخی بیش از ظرفیت من به من امید بسته بودند و یا شاید بتوان گفت که بیش از ظرفیت سیاست خارجی کشور، به آن، امید بسته بودند و من متاسفانه نتوانستهام انتظارات آنها را به خوبی پاسخگو باشم. برخی دیگر از منتقدان اما ملاحظات و محدودیتهای یک وزیر خارجه را در نظر نمیگیرند. وزیر امور خارجه هر کشوری، سخنگوی کل آن کشور محسوب میشود. این وزیر، نمیتواند تعیین کند که مثلا من سخنگوی قوه مجریه هستم ولی سخنگوی قوه قضاییه، قوه مققنه یا فلان نهاد اطلاعاتی نیستم. میتوانم به مردم اطمینان بدهم که نه تنها در دوره وزارت خود بلکه در طول زندگی کاری خود، هیچگاه خلاف واقعی را به جهت خوشامد مسئولین نگفتهام. این را هم باید اذعان کنم که مقام معظم رهبری به من دستور دادند که حتی اگر فکر میکنی نظراتت با من ۱۸۰ درجه هم مخالف بود باید آن را حتما به من اعلام کنی لذا حتی این اجازه را در قالب یک دستور هم داشتهام که نظر خود را صریح اعلام کنم. اگر در آینده، بعد از مرگ من، نامهنگاریهایم منتشر شود مشخص خواهد شد که من هر چه بوده را گفتهام و حتی در مواردی از برخی منتقدین هم تندتر انتقاد کردهام. مسئولیت دیگر یک وزیر امور خارجه، دفاع از کل کشور است. یعنی من در این مقام نمیتوانم بگویم که مثلا با فلان کار قوه قضائیه مخالفم یا با این کار اطلاعات سپاه مخالفم واز آن دفاع نمیکنم. اطلاعات سپاه جایی است که سریال «گاندو» را علیه من ساخته. از این صریحتر که نداریم با این حال من وظیفه دارم که در خارج از کشور از این نهاد داخلی، دفاع کنم. اصلا نمیتوانم مسائل داخلی را مورد توجه قرار دهم و مثلا بگویم، چون اینها گاندو را علیه من ساختند، در خارج از کشور بخواهم مقابله به مثل کنم.
او اظهار کرد:
ممکن است گروهی باشند که یک روزی در خانهشان بشینند و انتقاد کنند. بگویند سیاست ما در سوریه غلط است اما وقتی قرار است تصمیم بگیرند، در کنار مقاومت و سربلندی کشور میایستند. بالاخره این کشور، کشور مردمسالاری هست. اگر مردم چیزی را نخواهند، نمیشود؛ اینها را باید درنظر گرفت. من نگفتم مردم انتخاب کردند که تحت فشار اقتصادی باشند، نگفتم مردم انتخاب کردند که فشارهای روانی به آنها وارد شود، نگفتم مردم انتخاب کردند که دارو نداشته باشند، من گفتم مردم این روش را انتخاب کردند، این روش هم پیامدها و نتایجی دارد. ما باید بدانیم این نتیجه انتخاب خودمان است، ممکن است من هم بهنتیجه انتقاد داشته باشم ولی در برابر آن روش، سرم را خم کنم و قبول داشته باشم. اینکه ما بهنتیجه انتقاد داریم اما روش را قبول داریم و روش را حتی تقدیس میکنیم. باید به درون خودمان نگاه کنیم، ببینیم که آیا ما انتخاب کردیم یا نکردیم؟ هنوز این سوال من را کسی جواب نداده است؛ اگر شما با روش مقاومت جمهوری اسلامی مخالف هستید چرا در مراسم تشییع پیکر کسیکه بزرگترین نماد این روش هست حضور پیدا کردید و نشان دادید که طرفدار این روش هستید. این معضل را برای من حل کنید.
ظریف ادامه داد:
ترجیح بنده این است که از مردادماه در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران که بنده آنجا سمت دانشیاری دارم تدریس کنم، از تجربیاتم در چهل سال گذشته استفاده کنم و دانشجو تربیت کنم اما تقدیر خداوند هرچه باشد همان است چراکه هیچوقت با تقدیر خداوند نمیشود جدال کرد. ترجیحم برای آینده تدریس است اما تسلیم تقدیرم. من خودم را موظف به انجام وظیفه میدانم و هر وقت که احساس کردم نمیتوانم انجام وظیفه کنم، لازم میدانستم که کنار بکشم تا کسی دیگر که میتواند کار را انجام دهد. بههمین دلیل هم خیلی ابایی نداشتم که بگویم من دیگر نمیتوانم با این شرایط و با این کارشکنیها کار کنم. آن باری هم که استعفایم را اعلام کردم، بهخاطر این بود که اعتقاد داشتم وزیر خارجهای که در ملاقات یک رئیس کشور حضور نداشته باشد و این را در تلویزیون با پخش تصاویر به صورت علنی اعلام کنند، دیگر در هیچ جای دنیا آن فرد را بهعنوان وزیر خارجه تحویل نمیگیرند ولذا من از آن به بعد اگر میخواستم بدون اقدامی که این تصویر غلط را اصلاح کند، حرکت کنم، در واقع یک وزیر خارجه ۱۰۰ درصد بیخاصیت در دنیا میشدم. این جایگاه برایم منفعتی ندارد که بخواهم در آن باشم. این جایگاه فقط زمانی منفعت دارد که بتوانم خدمتی انجام دهم، اگر نتوانم خدمتی انجام دهم این جایگاه را غصب کردهام، حقوقم حرام است، استفادهای که از اتاقم میکنم حرام است، نمازی که در دفترم میخوانم باطل است و لذا اعتقاد داشتم که از آن لحظه بهبعد اگر استعفا نمیدادم و وضعیت اصلاح نمیشد در واقع دیگر وزیر خارجه ایران نبودم.
او گفت:
جو بایدن بسیار زیرکی است و در روابط خارجی بسیار متخصص است و در آمریکا بسیار هم عنصر خودی محسوب میشود. مانند آقای ترامپ نیست که یک عنصر بیرونی باشد و از بیرون خودش را به سیستم سیاسی آمریکا تحمیل کرده باشد. آقای بایدن از درون سیستم سیاسی و نخبگی سیاسی آمریکا بالا آمده و مراحل مختلف را طی کرده، بنابراین آدم کارکشتهای است و روشهای کار در داخل امریکا را خوب بلد است.